Noz
153 👁 0 ★
Noz eo. Sioul an deñvalijenn.
A vare da vare, c’hwitelladenn ur marc’h-du, er pellder.
Va c’heneiled a gousk, dianken.
Ar c’housked a bella ouzh va orilher,
Perak ne gouskan ket, ’vel ma ra ar re all ?...
Petra a vir ouzhin ?...
N’ouzon ket. Va daoulagad a sell dirazo, difiñv,
Hag a glask war ar voger skeudennoù an amzer gwechall.
Gwasket eo va c’halon etre dent un durkez,
Ken e kinnigan yudal.
Va c’horf a c’houzañv gant poanioù va ene.
Va ene ?... Perak eo doaniet, hi ? N’ouzon dare...
N’ouzon dare ha gant an daeroù, hag an enkrez,
Eo c’hwezhet va feultrin ha gwasket va gouzoug,
’Vel gant kordenn ar groug.
Karet ’rajen gouelañ, ha n’on ket ’vit ober,
Karet ’rajen harzhal, ha tevel eo va youl.
Klevet a ran trouz a-dreñv ar voger,
Daoust ma’z ouzon mat-tre ez eo ar vanell sioul.
C’hoarzhin ’ran, a-wechoù, ’vel un den diskiant.
Pa vez krignet va c’halon gant ar velkoni.
Droug em eus ouzh ar gisti,
Ha droug em eus ouzh an neb a zo sant ;
Droug ouzh an neb ’zo ’tre an daou,
Rak droug a vagan ’vit kement gaou.
Ar c’hi, pa grog, a zo ennañ kounnar.
Reizh eo, pa lip dit da zremm,
Pa vez gwasket gant ar glac’har,
E klever anezhañ o ’n em glemm.
Gwelout a reomp e zroug, e boan, e nec’h, hervez ma harzh.
Ki eo, ki a darzh.
Tu enep an neuz eo tu gwir an den.
Ha bevet an neb a skop war hon douar gant heug santel,
Hag a bign pell diouzh ar boultrenn, pell diouzh ar glaour, a daolioù askell.
Klevout a ran ur vouezh, pell, pell, du-hont,
Ur vouezh varv abaoe pell ’zo.
Mouezh ur plac’h eo ?... Petra ’lavarin dezhi peogwir eo va c’halon
Goullo.
Yud a glevan, ha difronk, galvadennoù ha goaperezh.
Glac’har ha truez
Feiz, kan ha dic’hoanag kri,
Pedenn karantezus ha garm ki,
Dispac’h ha reuz.
En va c’halon eo em eus klevet.
’Vit tremen va amzer kemeret em eus
Al lizheroù ec’h eus din-me skrivet,
A-hed an amzer dibunet,
Ha dilavar ’on chomet, hep mennoz hag hep keuz.
Dastumet em eus da lizheroù,
Hag o lakaet el lec’h edont.
Er paperoù-se nag a huñvreoù,
Nag a feiz dispont !
Ha va divrec’h a zo kouezhet a-hed va divesker,
’Vel divrec’h skuizh ar gourener.
Santout a ran va c’halon o c’hwezhañ ’giz ur gor,
Gant goell ar gourvenn.
Noz eo. Sioul eo kement tra, nemet ’us da’m fenn
O klask lazhañ ar gouloù, e nij ur gelienenn
Lor.
Versailhez, 8 Gouere 1925.
(Kaset gant Youenn DREZEN)
A vare da vare, c’hwitelladenn ur marc’h-du, er pellder.
Va c’heneiled a gousk, dianken.
Ar c’housked a bella ouzh va orilher,
Perak ne gouskan ket, ’vel ma ra ar re all ?...
Petra a vir ouzhin ?...
N’ouzon ket. Va daoulagad a sell dirazo, difiñv,
Hag a glask war ar voger skeudennoù an amzer gwechall.
Gwasket eo va c’halon etre dent un durkez,
Ken e kinnigan yudal.
Va c’horf a c’houzañv gant poanioù va ene.
Va ene ?... Perak eo doaniet, hi ? N’ouzon dare...
N’ouzon dare ha gant an daeroù, hag an enkrez,
Eo c’hwezhet va feultrin ha gwasket va gouzoug,
’Vel gant kordenn ar groug.
Karet ’rajen gouelañ, ha n’on ket ’vit ober,
Karet ’rajen harzhal, ha tevel eo va youl.
Klevet a ran trouz a-dreñv ar voger,
Daoust ma’z ouzon mat-tre ez eo ar vanell sioul.
C’hoarzhin ’ran, a-wechoù, ’vel un den diskiant.
Pa vez krignet va c’halon gant ar velkoni.
Droug em eus ouzh ar gisti,
Ha droug em eus ouzh an neb a zo sant ;
Droug ouzh an neb ’zo ’tre an daou,
Rak droug a vagan ’vit kement gaou.
Ar c’hi, pa grog, a zo ennañ kounnar.
Reizh eo, pa lip dit da zremm,
Pa vez gwasket gant ar glac’har,
E klever anezhañ o ’n em glemm.
Gwelout a reomp e zroug, e boan, e nec’h, hervez ma harzh.
Ki eo, ki a darzh.
Tu enep an neuz eo tu gwir an den.
Ha bevet an neb a skop war hon douar gant heug santel,
Hag a bign pell diouzh ar boultrenn, pell diouzh ar glaour, a daolioù askell.
Klevout a ran ur vouezh, pell, pell, du-hont,
Ur vouezh varv abaoe pell ’zo.
Mouezh ur plac’h eo ?... Petra ’lavarin dezhi peogwir eo va c’halon
Goullo.
Yud a glevan, ha difronk, galvadennoù ha goaperezh.
Glac’har ha truez
Feiz, kan ha dic’hoanag kri,
Pedenn karantezus ha garm ki,
Dispac’h ha reuz.
En va c’halon eo em eus klevet.
’Vit tremen va amzer kemeret em eus
Al lizheroù ec’h eus din-me skrivet,
A-hed an amzer dibunet,
Ha dilavar ’on chomet, hep mennoz hag hep keuz.
Dastumet em eus da lizheroù,
Hag o lakaet el lec’h edont.
Er paperoù-se nag a huñvreoù,
Nag a feiz dispont !
Ha va divrec’h a zo kouezhet a-hed va divesker,
’Vel divrec’h skuizh ar gourener.
Santout a ran va c’halon o c’hwezhañ ’giz ur gor,
Gant goell ar gourvenn.
Noz eo. Sioul eo kement tra, nemet ’us da’m fenn
O klask lazhañ ar gouloù, e nij ur gelienenn
Lor.
Versailhez, 8 Gouere 1925.
(Kaset gant Youenn DREZEN)
Tu lis un texte qui a été écrit en breton, alors n’oublie pas que la littérature bretonne est comme toutes les autres : elle a son propre génie et son propre goût.
Ceux-ci peuvent être très différents de ceux (français, anglais…) dont tu as été imprégné à l’école. La littérature bretonne doit-elle être tenue en piètre estime pour cette raison ?
Aussi, rappelle-toi combien il peut être vain de comparer une littérature à une autre. Prends les textes comme ils sont, bonne lecture, et profites-en bien !
Une idée ? N’hésite PAS à me contacter, quelle qu’elle soit. Bien que je ne sois pas wonderwoman (et qui sait après tout ?), tu pourrais être surpris.e.
Les textes ci-dessus sont tous dans le domaine public selon la loi française (70 ans à compter de la mort de l’auteur), mais fais attention car d’autres lois peuvent étendre le délai de protection.
Sens-toi libre d’utiliser les textes pour quelque fin que ce soit, mais mentionne ce site, s’il te plaît ! Bien sûr, je remercie tous ceux qui me rapportent les erreurs et les imprécisions qui peuvent se glisser.