Paotred Ploveur
100 👁 0 ★
gwerz
Tud yaouank, tud c’hlac’haret da guitaat ar vro,
Kasit ganeoc’h, kasit an esperañs atav :
Skediñ a ray war hoc’h hent evel ur sterenn gaer,
Ha dirak ho taoulagad pa zistrofet d’ar gêr.
- Bez’ e oe un amzer, un amzer zu ha kriz,
An holl dud yaouank a roe mallozh d’o yaouankiz,
A-rummadoù da Vro-C’hall mont a raent pep bloaz,
Allaz ! Ne zistroent mui da Vreizh-Izel biskoazh !
Nann ! E nep lec’h eus a Vreizh ne weled o vale
Nemet ar re vac’hagnet, re gozh, ha bugale ;
Ne oa gour da labourat na da vleinañ an el* ; [arar]
Ar gwragez a ehanas en diwezh da c’henel.
Napoleon ’oa ar roue, ar gwir vleiz a vrezel
Hep truez d’ar mammoù paour a skrape o bugel :
Lavaret ’reer er bed all emañ en ul lennad,
Emañ betek e c’henoù en ur poull leun a wad.
Pa oe anvet re Ploveur d’al lazherezh vras-se :
« Ar bleiz zo gant an deñved, emezint-i neuze !
Ya ! An droug a zo warnomp ! Dougomp eta hon droug
Ha d’al loen gouez ha ferv astennomp hor gouzoug. »
D’ar beleg e lavarjont : « Setu deiz an anken,
Gwiskit ar stol wenn ha du evit hor binnig’enn »
D’o c’herent : « Gwiskit ivez ho tilhad kañv ha du » ;
D’ar c’halvez : « Grit evidomp, grit un arched diouzhtu ».
Tra spontus ! Dre ar parkoù hag al lann o welet
Ar soudarded yaouank-se o tougen o arched :
Renañ a raent d’o bez ha dirazo ar c’hañv*, [c’haoun]
O kanañ gant ar beleg pedenn an anaon*. [anaoun]
Meur a zen garantezus eus an holl drevioù
’Oa deuet gant gouloù koar, ar c’hloc’h hag ar c’hroazioù,
Daoulinet war lez an hent un darn a lavare :
« It, kristenien ! Evidoc’h pediñ a raimp Doue. »
E-kreiz lann vras ar Gozker, war lezenn ar barrez,
Chom a reas tud ar c’hañv ; eno oe an enkrez :
En arched e oa taolet o blev, o gouriz,
Hag ar c’hañv holl a ganas neuze : DE PROFUNDIS !
An tadoù a hirvoude, allaz ! Hag ar mammoù
A strinke o tifronkañ o ene d’an neñvoù ;
An holl etre o divrec’h a c’halve o mibien
I, evel pa vent marv, ne lavarent mui ken.
En ur sioulded gristen, hag hep sellet a-drek,
Kuit ’ejont o tilezel o buhez gant Doue ;
A-hed ar gwenodennoù ez aent daou-ha-daou,
Ken trist hag an anaon, tristoc’h hep lâret gaou.
Gant Doue eo m’int, siwazh ! Ha dindan an douar
O eskern a zo gwennoc’h eget ar gouloù koar,
Ar gerent nec’het ivez er bez zo diskennet :
An tadoù hag ar mibien, holl ez int tremenet !
- Tud yaouank, tud c’hlac’haret da guitaat ar vro,
Ar peoc’h a zo er bed hag ar bed a zo brav,
It eta a galon vat e-pad ho yaouankiz !
C’hwi a lavaro un deiz : « gwelet em eus Pariz ! »
E miz ebrel 1839
Tud yaouank, tud c’hlac’haret da guitaat ar vro,
Kasit ganeoc’h, kasit an esperañs atav :
Skediñ a ray war hoc’h hent evel ur sterenn gaer,
Ha dirak ho taoulagad pa zistrofet d’ar gêr.
- Bez’ e oe un amzer, un amzer zu ha kriz,
An holl dud yaouank a roe mallozh d’o yaouankiz,
A-rummadoù da Vro-C’hall mont a raent pep bloaz,
Allaz ! Ne zistroent mui da Vreizh-Izel biskoazh !
Nann ! E nep lec’h eus a Vreizh ne weled o vale
Nemet ar re vac’hagnet, re gozh, ha bugale ;
Ne oa gour da labourat na da vleinañ an el* ; [arar]
Ar gwragez a ehanas en diwezh da c’henel.
Napoleon ’oa ar roue, ar gwir vleiz a vrezel
Hep truez d’ar mammoù paour a skrape o bugel :
Lavaret ’reer er bed all emañ en ul lennad,
Emañ betek e c’henoù en ur poull leun a wad.
Pa oe anvet re Ploveur d’al lazherezh vras-se :
« Ar bleiz zo gant an deñved, emezint-i neuze !
Ya ! An droug a zo warnomp ! Dougomp eta hon droug
Ha d’al loen gouez ha ferv astennomp hor gouzoug. »
D’ar beleg e lavarjont : « Setu deiz an anken,
Gwiskit ar stol wenn ha du evit hor binnig’enn »
D’o c’herent : « Gwiskit ivez ho tilhad kañv ha du » ;
D’ar c’halvez : « Grit evidomp, grit un arched diouzhtu ».
Tra spontus ! Dre ar parkoù hag al lann o welet
Ar soudarded yaouank-se o tougen o arched :
Renañ a raent d’o bez ha dirazo ar c’hañv*, [c’haoun]
O kanañ gant ar beleg pedenn an anaon*. [anaoun]
Meur a zen garantezus eus an holl drevioù
’Oa deuet gant gouloù koar, ar c’hloc’h hag ar c’hroazioù,
Daoulinet war lez an hent un darn a lavare :
« It, kristenien ! Evidoc’h pediñ a raimp Doue. »
E-kreiz lann vras ar Gozker, war lezenn ar barrez,
Chom a reas tud ar c’hañv ; eno oe an enkrez :
En arched e oa taolet o blev, o gouriz,
Hag ar c’hañv holl a ganas neuze : DE PROFUNDIS !
An tadoù a hirvoude, allaz ! Hag ar mammoù
A strinke o tifronkañ o ene d’an neñvoù ;
An holl etre o divrec’h a c’halve o mibien
I, evel pa vent marv, ne lavarent mui ken.
En ur sioulded gristen, hag hep sellet a-drek,
Kuit ’ejont o tilezel o buhez gant Doue ;
A-hed ar gwenodennoù ez aent daou-ha-daou,
Ken trist hag an anaon, tristoc’h hep lâret gaou.
Gant Doue eo m’int, siwazh ! Ha dindan an douar
O eskern a zo gwennoc’h eget ar gouloù koar,
Ar gerent nec’het ivez er bez zo diskennet :
An tadoù hag ar mibien, holl ez int tremenet !
- Tud yaouank, tud c’hlac’haret da guitaat ar vro,
Ar peoc’h a zo er bed hag ar bed a zo brav,
It eta a galon vat e-pad ho yaouankiz !
C’hwi a lavaro un deiz : « gwelet em eus Pariz ! »
E miz ebrel 1839
Tu lis un texte qui a été écrit en breton, alors n’oublie pas que la littérature bretonne est comme toutes les autres : elle a son propre génie et son propre goût.
Ceux-ci peuvent être très différents de ceux (français, anglais…) dont tu as été imprégné à l’école. La littérature bretonne doit-elle être tenue en piètre estime pour cette raison ?
Aussi, rappelle-toi combien il peut être vain de comparer une littérature à une autre. Prends les textes comme ils sont, bonne lecture, et profites-en bien !
Une idée ? N’hésite PAS à me contacter, quelle qu’elle soit. Bien que je ne sois pas wonderwoman (et qui sait après tout ?), tu pourrais être surpris.e.
Les textes ci-dessus sont tous dans le domaine public selon la loi française (70 ans à compter de la mort de l’auteur), mais fais attention car d’autres lois peuvent étendre le délai de protection.
Sens-toi libre d’utiliser les textes pour quelque fin que ce soit, mais mentionne ce site, s’il te plaît ! Bien sûr, je remercie tous ceux qui me rapportent les erreurs et les imprécisions qui peuvent se glisser.