Evit an Anaon
117 👁 1 ★
« Memento, homo quia pulvis es, et in pulverem reverteris. »
(Oferenn Merzher al Ludu.)
Marv ’int. Astennet ’int er bez yen ha didrouz
Du-hont e bered ar barrez ;
Dindan o fenn peder flankenn, un torchad plouz,
A-dreist, c’hwec’h troatad douar, hag ur maen, hag ur groaz.
War ar groaz du, o anv, gwecharall bet e gwenn,
Gant ar glav a zo dislivet ;
Tro-ha-tro, ur geot druz a ya war an dachenn...
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Pa vefe d’hol lagad dizol’et* o bezioù, [dizoloet]
Petra a wel’femp a-barzh ?
Daou pe dri askorn paour, diwezhañ relegoù,
Ha ludu, kemmesket gant tammoù brein an arc’h.
O labour hirisus an Ankoù ! Gwir ’ta eo :
Tra ebet all n’en deo chomet
A hennezh, a oa dec’h gwiv ha leun a vuhez ?...
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Ne welont tra. Ne glevont tra. Noz eo gante.
Kaer en deus an eostig seniñ,
Kaer en deus an avel hag a dremen er gwez,
War ar barroù hep del ’n em glemm hag hirvoudiñ,
Bou’ar ’int, an noz zo warnezhe, an noz,
An noz pounner, an deñvalded,
Daoulagad, divskouarn, beg, da virviken zo kloz :
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
O peoc’h euzhus ar Bez, pebezh kelennadur
A rez deomp ’velkent hiriv, te !
Un arc’h, un tamm toull strizh, teñvalded, breinadur,
Setu diwezh pep den, setu ma diwezh-me.
Sed e-menn emañ aet hon tadoù, hor mammoù,
Holl ar re hor beus anavet ;
Ar preñved, tamm-ha-tamm, ’deus krignet o c’horfoù :
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Nann, n’o ankouneomp ket ! Rak kalet eo mervel,
Ankenius eo ’n em zispartiñ ;
Ni-mem’, kariñ a reomp kement lec’h hor c’havell,
M’emañ un dristezh vras pa laoskomp treuz an ti.
Newazh hon eus goanag !... Met int, ti, tud ha bro,
En un eur o deus dilaosket
Hep na c’helle hini lâret : « Me ’zeuy en-dro ! »
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Nann, n’o ankouneomp ket ! Dalc’hit soñj kentoc’h, c’hwi,
Penaos gwecharall ar penn-se
Pa oa un tamm buhez en e lagad goullo* [W gouli]
En deus taolet warnoc’h selloù a garantez ;
Penaos ar beg paour-mañ ’neus graet mad d’ho kalon,
Gant komzoù dous pa oac’h poaniet :
Nann, mar ho peus ene ha spered ur Breton,
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankounafet ket.
...Met selaouit : setu ar c’hleier o tiñsal,
Difonn, un taol war-lerc’h un taol :
Na ne venn’fec’h ket en Anaon paour soñjal,
Ar c’houn-se, ar goboù en ho kalon e daol.
An Anaon dre ar c’hloc’h a c’houlenn pedennoù,
Rak, mard eo ’r c’horf truek-meurbet,
E-kreiz an tan marse emañ an Anaon...
Ar re-se tremenet, o ! N’ankouneomp ket !
An 2 a viz Du 1905
(Oferenn Merzher al Ludu.)
Marv ’int. Astennet ’int er bez yen ha didrouz
Du-hont e bered ar barrez ;
Dindan o fenn peder flankenn, un torchad plouz,
A-dreist, c’hwec’h troatad douar, hag ur maen, hag ur groaz.
War ar groaz du, o anv, gwecharall bet e gwenn,
Gant ar glav a zo dislivet ;
Tro-ha-tro, ur geot druz a ya war an dachenn...
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Pa vefe d’hol lagad dizol’et* o bezioù, [dizoloet]
Petra a wel’femp a-barzh ?
Daou pe dri askorn paour, diwezhañ relegoù,
Ha ludu, kemmesket gant tammoù brein an arc’h.
O labour hirisus an Ankoù ! Gwir ’ta eo :
Tra ebet all n’en deo chomet
A hennezh, a oa dec’h gwiv ha leun a vuhez ?...
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Ne welont tra. Ne glevont tra. Noz eo gante.
Kaer en deus an eostig seniñ,
Kaer en deus an avel hag a dremen er gwez,
War ar barroù hep del ’n em glemm hag hirvoudiñ,
Bou’ar ’int, an noz zo warnezhe, an noz,
An noz pounner, an deñvalded,
Daoulagad, divskouarn, beg, da virviken zo kloz :
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
O peoc’h euzhus ar Bez, pebezh kelennadur
A rez deomp ’velkent hiriv, te !
Un arc’h, un tamm toull strizh, teñvalded, breinadur,
Setu diwezh pep den, setu ma diwezh-me.
Sed e-menn emañ aet hon tadoù, hor mammoù,
Holl ar re hor beus anavet ;
Ar preñved, tamm-ha-tamm, ’deus krignet o c’horfoù :
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Nann, n’o ankouneomp ket ! Rak kalet eo mervel,
Ankenius eo ’n em zispartiñ ;
Ni-mem’, kariñ a reomp kement lec’h hor c’havell,
M’emañ un dristezh vras pa laoskomp treuz an ti.
Newazh hon eus goanag !... Met int, ti, tud ha bro,
En un eur o deus dilaosket
Hep na c’helle hini lâret : « Me ’zeuy en-dro ! »
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankouneomp ket !
Nann, n’o ankouneomp ket ! Dalc’hit soñj kentoc’h, c’hwi,
Penaos gwecharall ar penn-se
Pa oa un tamm buhez en e lagad goullo* [W gouli]
En deus taolet warnoc’h selloù a garantez ;
Penaos ar beg paour-mañ ’neus graet mad d’ho kalon,
Gant komzoù dous pa oac’h poaniet :
Nann, mar ho peus ene ha spered ur Breton,
Ar re-se tremenet, o ! N’o ankounafet ket.
...Met selaouit : setu ar c’hleier o tiñsal,
Difonn, un taol war-lerc’h un taol :
Na ne venn’fec’h ket en Anaon paour soñjal,
Ar c’houn-se, ar goboù en ho kalon e daol.
An Anaon dre ar c’hloc’h a c’houlenn pedennoù,
Rak, mard eo ’r c’horf truek-meurbet,
E-kreiz an tan marse emañ an Anaon...
Ar re-se tremenet, o ! N’ankouneomp ket !
An 2 a viz Du 1905
Tu lis un texte qui a été écrit en breton, alors n’oublie pas que la littérature bretonne est comme toutes les autres : elle a son propre génie et son propre goût.
Ceux-ci peuvent être très différents de ceux (français, anglais…) dont tu as été imprégné à l’école. La littérature bretonne doit-elle être tenue en piètre estime pour cette raison ?
Aussi, rappelle-toi combien il peut être vain de comparer une littérature à une autre. Prends les textes comme ils sont, bonne lecture, et profites-en bien !
Une idée ? N’hésite PAS à me contacter, quelle qu’elle soit. Bien que je ne sois pas wonderwoman (et qui sait après tout ?), tu pourrais être surpris.e.
Les textes ci-dessus sont tous dans le domaine public selon la loi française (70 ans à compter de la mort de l’auteur), mais fais attention car d’autres lois peuvent étendre le délai de protection.
Sens-toi libre d’utiliser les textes pour quelque fin que ce soit, mais mentionne ce site, s’il te plaît ! Bien sûr, je remercie tous ceux qui me rapportent les erreurs et les imprécisions qui peuvent se glisser.