Ma Gouenn I
101 👁 1 ★
O race des Bretons vouée à la souffrance,
Nous n’avions pas de mots pour dire l’espérance.
A. Brizeux
E-menn ’mañ he c’havell ?... Al levrioù n’hel lâr ket.
Balc’h e oa hon tadoù a glodoù hec’h orin,
Met gwerz zo en o bezioù yen emaint kousket
Ha gante ’dan an douar e kouska o c’hevrin.
War dreuz an Hen-Amzer he c’havomp. War sav eo,
He dorn war he c’hlean* houarn, herder ’n he daoulagad. [c’hleze]
E reter ar Renos* neuze en em strewe [Rhin]
Hag Europ a grene dindan tuz he jao-gad.
Ma gouenn ne zouje ’met an Neñv, netra dindan !
Met ur c’hoant bervidant ’n he c’halon a veve,
Met he spered a vage un huñvre ledan :
Kornog ! Mont da Gornog, da gaout ur bed nevez !
Hag un deiz : « O Kornog, ez an dit ! » Emezi...
War-dreñv ar gaderion e kerzhe ar gwragez,
Noz-deiz ez aent a-raok gant nerzh ar reverzhi,
Hag e sol an neñvoù Sell Doue o ambrouge.
Treuzet dezhe ar stêr, treuzet ar menezioù,
Treuzet zoken da lod argolloù ar Ganol,
Int a welas an heol o sevel war vroioù
Ken bourrus ma tarzhas ur « You ! » e beg an holl.
« Ehan ! eme ma Gouenn. Amañ ’mañ kuñv an neñv, [W néañù]
Dremmweloù ar vro-mañ ’vo mat bevañ gante ;
Amañ ’hed an oadoù e luskellin m’eneoù* [W énéañù]
E tristezh ar Mor-Bras heñvel ouzh ma zristezh... »
O Arvor ha Gallia, Iwerzhon ha Brittia,
A-holl-viskoazh e oac’h tonket gant ar C’hroueour
Da vout broioù santel kaderion kreñv Keltia,
Rouanezed ar broioù ha dinnoù* an Enor ! [kistilli]
Hiziv, her goût a ran, ez oc’h goapaet d’an holl :
Goude bout bet gouloù Europ, o gouenn vreton,
Hiziv, ’out aet da guzh e kornog ’vel an heol...
Met pa zeuy ar beure te a savo ’veltañ*. [W èlton]
Te ’savo ’vel an heol ! Arzhur n’eo ket marv ;
Tregont milion Kelted ez omp ouzh e c’hortoz :
Mar venn Doue, tu a vo da skeiñ meur a daol garv,
Mar venn, e t’int* en-dro, deizioù Ambikatos. [teuint]
Nous n’avions pas de mots pour dire l’espérance.
A. Brizeux
E-menn ’mañ he c’havell ?... Al levrioù n’hel lâr ket.
Balc’h e oa hon tadoù a glodoù hec’h orin,
Met gwerz zo en o bezioù yen emaint kousket
Ha gante ’dan an douar e kouska o c’hevrin.
War dreuz an Hen-Amzer he c’havomp. War sav eo,
He dorn war he c’hlean* houarn, herder ’n he daoulagad. [c’hleze]
E reter ar Renos* neuze en em strewe [Rhin]
Hag Europ a grene dindan tuz he jao-gad.
Ma gouenn ne zouje ’met an Neñv, netra dindan !
Met ur c’hoant bervidant ’n he c’halon a veve,
Met he spered a vage un huñvre ledan :
Kornog ! Mont da Gornog, da gaout ur bed nevez !
Hag un deiz : « O Kornog, ez an dit ! » Emezi...
War-dreñv ar gaderion e kerzhe ar gwragez,
Noz-deiz ez aent a-raok gant nerzh ar reverzhi,
Hag e sol an neñvoù Sell Doue o ambrouge.
Treuzet dezhe ar stêr, treuzet ar menezioù,
Treuzet zoken da lod argolloù ar Ganol,
Int a welas an heol o sevel war vroioù
Ken bourrus ma tarzhas ur « You ! » e beg an holl.
« Ehan ! eme ma Gouenn. Amañ ’mañ kuñv an neñv, [W néañù]
Dremmweloù ar vro-mañ ’vo mat bevañ gante ;
Amañ ’hed an oadoù e luskellin m’eneoù* [W énéañù]
E tristezh ar Mor-Bras heñvel ouzh ma zristezh... »
O Arvor ha Gallia, Iwerzhon ha Brittia,
A-holl-viskoazh e oac’h tonket gant ar C’hroueour
Da vout broioù santel kaderion kreñv Keltia,
Rouanezed ar broioù ha dinnoù* an Enor ! [kistilli]
Hiziv, her goût a ran, ez oc’h goapaet d’an holl :
Goude bout bet gouloù Europ, o gouenn vreton,
Hiziv, ’out aet da guzh e kornog ’vel an heol...
Met pa zeuy ar beure te a savo ’veltañ*. [W èlton]
Te ’savo ’vel an heol ! Arzhur n’eo ket marv ;
Tregont milion Kelted ez omp ouzh e c’hortoz :
Mar venn Doue, tu a vo da skeiñ meur a daol garv,
Mar venn, e t’int* en-dro, deizioù Ambikatos. [teuint]
Tu lis un texte qui a été écrit en breton, alors n’oublie pas que la littérature bretonne est comme toutes les autres : elle a son propre génie et son propre goût.
Ceux-ci peuvent être très différents de ceux (français, anglais…) dont tu as été imprégné à l’école. La littérature bretonne doit-elle être tenue en piètre estime pour cette raison ?
Aussi, rappelle-toi combien il peut être vain de comparer une littérature à une autre. Prends les textes comme ils sont, bonne lecture, et profites-en bien !
Une idée ? N’hésite PAS à me contacter, quelle qu’elle soit. Bien que je ne sois pas wonderwoman (et qui sait après tout ?), tu pourrais être surpris.e.
Les textes ci-dessus sont tous dans le domaine public selon la loi française (70 ans à compter de la mort de l’auteur), mais fais attention car d’autres lois peuvent étendre le délai de protection.
Sens-toi libre d’utiliser les textes pour quelque fin que ce soit, mais mentionne ce site, s’il te plaît ! Bien sûr, je remercie tous ceux qui me rapportent les erreurs et les imprécisions qui peuvent se glisser.